Uit de Atlas van A.Grolman |
 |
Het Openbaar Slachthuis 1901
|
De Amsterdamsestraatweg, nu één van de drukste wegen in Utrecht, is op de foto uit 1901 nog een rustige, gedeeltelijk verharde weg. Het openbaar slachthuis, waarvan een aantal gebouwen zichtbaar is, lag dan ook een stuk buiten de bebouwde kom, op de hoek van het Ondiep, te midden van weilanden. Op het grasveld op de voorgrond zouden later de huizen van de Amsterdamsestraatweg, en de Acaciastraat gebouwd worden. De twee gebouwen links op de foto, een dubbele dienstwoning en een administratiegebouw, zijn bij de afbraak van het slachthuis in 1989 - het werd toen verplaatst naar Nieuwegein - gespaard gebleven en opgenomen in de nieuwbouw van Plantage, Mimosastraat en Begoniastraat. Overigens ontbreekt op de foto de directeurswoning, die later zou verrijzen naast de eerder genoemde gebouwen. Rechts ligt het gebouwtje van de keurmeester en een grote slachthal. Daarachter is de schoorsteen te zien van het stoommachinegebouw ten behoeve van het koelhuis. Het slachtwerk werd in de negentiende eeuw door de slagers zelf aan huis verricht, waarna de verkoop in de vleeshallen aan de Voorstraat en de Lange Nieuwstraat plaatsvond. Toen in de tweede helft van de eeuw het aantal slagerijen groeide, nam ook de hoeveelheid slachtafval toe, dat terecht kwam in riolen en het grachtwater. Als oplossing voor deze onhygiënische toestand en om toezicht te houden op de keuring van het vee en de manier van slachten, drong de gemeentelijke gezondheidscommissie al vanaf 1859 aan op de oprichting van een openbaar slachthuis. Door juridische obstakels - de slagers werden verplicht gebruik te maken van zo’n toekomstig slachthuis - en geldgebrek duurde het tot het eind van de eeuw voordat dit advies werd uitgevoerd. Nadat de gemeente het terrein aan de Amsterdamsestraatweg had aangekocht werd in 1899 begonnen met de bouw. Op 1 augustus 1901 werd het abattoir officieel in gebruik genomen met een feestelijk gebaar. De krant meldde: 'de slagersknechts en jongens hier ter stede hebben (...) gisteravond eene serenade gebracht aan den directeur van de slachtplaats, den heer Hoefnagel. Omstuwd door eene groote menigte, vooraf gegaan door het muziekcorps van den heer Kuypers, vormden een 200-tal allen in helder witte kielen gekleede slagersknechten en groot contingent jongens en een aantal fakkeldragers den stoet, die van af het café 'de Korenbeurs' op de Neude, (...) naar het abattoir op den Amsterdamschen straatweg togen.’ Na het zingen van o.a. het lied 'wij gaan verhuizen', waar haast geen einde aan kwam 'ging het weder in zeer opgewekte stemming en volmaakte orde stadwaarts. Te ongeveer 11 uur arriveerde men aan de Weerdsluis en trok men met volle muziek wijk C door (...) en kwam men te ongeveer half 12 aan het punt van uitgang: 'de Korenbeurs' weder aan en werd de stoet ontbonden.’ |
| De Utrechtse kunstenaar Anthony E. Grolman (1843-1926) legde een enorme collectie van prentbriefkaarten, aquarellen, foto's, etsen en litho's aan. Deze geordende verzameling geeft een goed beeld van de stad Utrecht en haar directe omgeving rond 1900. Tekst: Jetty en Paul Krijnen. Reacties: P.Krijnen@casema.nl. Reproductie en restauratie: Foto Verhoeff www.verhoeff.com de pasfoto specialist Bron:Ons Utrecht |