Uit de Atlas van A.Grolman |
 |
Snuif-fabriek 'De Stad Amsterdam'
|
Dit reclame-plaatje toont één van de oudste huizen in Utrecht: Neude 1. De onderste verdieping van het huis is van middeleeuwse oorsprong, getuige de gotische peerkraalverbindingen die er zijn aangetroffen. In de zestiende eeuw is er nog een derde verdieping bovenop gebouwd. De voorkant was oorspronkelijk van hout en is later 'versteend'. In 1888 startte het katholieke, uit Maassluis afkomstige, echtpaar Van Straelen hier de Tabak-, Sigaren en Snuif-fabriek van ouds ‘de Stad Amsterdam’. Het bedrijf, dat later door één van de telgen uit het kinderrijke gezin met vijf dochters en vijf zonen werd overgenomen, bleef tot in elk geval 1940 op deze plaats gevestigd. Een paar van de kinderen zijn mogelijkerwijs in de deuropening afgebeeld. Links voor is het achterlijf van een paard zichtbaar, dat gespannen is voor een kar met een grote ton erop. Naast de ton staat iemand die een grote bak met vier afdelingen erin vasthoudt. Mogelijkerwijs werd deze bak gebruikt bij het sigaren maken. Achter de kar aan loopt een man met een grote kist die hij nog gedeeltelijk op de kar laat rusten. Op de bovenste verdieping van het huis is iemand bezig iets op te takelen. Het in beeld brengen van diverse vormen van bedrijvigheid lijkt het doel geweest te zijn van dit reclameplaatje. Met de andere figuurtjes erbij geeft het een beeld van een levendig hoekje van de Neude. Rechts van het huis is het steegje Kintgenshaven zichtbaar. Aan de wonderlijke naam van dit straatje is een legende verbonden. Stadshistoricus C.W. Wagenaar schrijft in 1916: 'De overlevering wil, dat bij één der vele watervloeden, waardoor Utrecht eertijds geteisterd werd, aan de Neude een wieg is komen aanspoelen, waarin een kind te slapen lag. Het zonderlinge vaartuig zou gestrand zijn in of nabij een straatje, dat daarom Kindjenshaven werd geheten en nog steeds dien naam draagt'. De gevelsteen die het hoekhuis tegenwoordig bezit, toont een wiegje op de golven en verwijst naar deze legende. De Neude lag vroeger inderdaad erg laag. Er is zelfs wel verondersteld dat er een haven was. In de Middeleeuwen is het plein een aantal keren flink opgehoogd. Maar de naam 'Kintgenshaven' heeft echter niet te maken met een kind of een haven, maar verwijst naar 'have' (hof) en 'Geenkijn' (de naam van de familie die in 1380 de hof bezat). Deze woorden werden samengevoegd tot 'Geenkijnshave', wat uiteindelijk resulteerde in de huidige benaming. De gevel van het pand Neude 1 heeft nog steeds in grote lijnen dezelfde opzet. Tegenwoordig is er een uitzendbureau in het gebouw gevestigd. Op de achtergrond rechts is de trapgevel van het zeventiende-eeuwse pand 't Hoogt 2 te zien, waar nu het filmtheater 't Hoogt is te vinden. |
| De Utrechtse kunstenaar Anthony E. Grolman (1843-1926) legde een enorme collectie van prentbriefkaarten, aquarellen, foto's, etsen en litho's aan. Deze geordende verzameling geeft een goed beeld van de stad Utrecht en haar directe omgeving rond 1900. Tekst: Jetty en Paul Krijnen. Reacties: P.Krijnen@casema.nl. Reproductie en restauratie: Foto Verhoeff www.verhoeff.com de pasfoto specialist Bron:Ons Utrecht |