Uit de Atlas van A.Grolman
Het R.K. wezen- en bejaardenhuis 1899
Het R.K. wezen- en bejaardenhuis 1899


Ten zuidoosten van de stad lag in het midden van de negentiende eeuw nog een landelijk gebied, genaamd Abstede. Het riviertje de Minstroom, dat in vroeger tijden veel breder was, zette in dit gebied vruchtbare grond af zodat vele, doorgaans katholieke hoveniers die groente en fruit teelden, zich hier gevestigd hadden.

In 1874/1875 werd aan de rand van Abstede, ter hoogte van het eind van de Nieuwe Gracht in opdracht van de R.C. Aelsenierskamer een majestueus wees- annex bejaardenhuis gebouwd. Architect was A. Tepe (1840-1920), die ook vele kerken, kloosters en scholen in Utrecht en omgeving bouwde.

De prentbriefkaart, die naar een foto uit 1899 werd vervaardigd door de Amsterdamse uitgever J.H. Schaefer, toont het nog steeds bestaande gebouw. Het bestaat uit een grote vierkante toren in het midden met twee langgerekte zijvleugels. Op de hoeken van het middendeel zijn torentjes aangebracht. Tepe’s neo-gotische aanpak komt tot uiting in de opzet van de toren, die aan een middeleeuwse woontoren doet denken, met kantelen en rondboogramen, die op de eerste verdieping van een klaverbladmotief voorzien zijn. Tepe lijkt geïnspireerd te zijn door de stijl van gebouw Oudaen, waar destijds een oude mannen- en vrouwenhuis gevestigd was. Het huis werd gedreven door de zusters van Liefde, die gekleed gingen in donkere habijten met ronde kappen. De kapel nam een centrale plaats in het gebouw en het leven van de bewoners in. Achter het huis was in de tuin een Lourdesgrot, gewijd aan Maria.

In 1945 werd de stichting genoemd naar St. Hieronymus, de patroon der wezen. Er verbleven na de oorlog overigens nauwelijks nog wezen en nadat de laatste in 1954 vertrokken waren, richtte men de aandacht geheel op de verzorging van bejaarden. In 1975 werd het St. Hiëronymushuis verbouwd tot psychogeriatrisch verpleeghuis. Thans wordt het rijksmonument omgebouwd tot appartementen.

Op de voorgrond is de zogenaamde nonnenbrug te zien, die in 1875 ten behoeve van de nieuwe bewoners werd aangelegd als verbindingsweg met de binnenstad. In 1901 is deze houten knuppelbrug vervangen door een stenen brug.



De Utrechtse kunstenaar Anthony E. Grolman (1843-1926) legde een enorme collectie van prentbriefkaarten, aquarellen, foto's, etsen en litho's aan. Deze geordende verzameling geeft een goed beeld van de stad Utrecht en haar directe omgeving rond 1900. Tekst: Jetty en Paul Krijnen. Reacties: P.Krijnen@casema.nl. Reproductie en restauratie: Foto Verhoeff www.verhoeff.com de pasfoto specialist Bron:Ons Utrecht