Uit de Atlas van A.Grolman |
 |
Het Lucasbolwerk en de Nobelstraat in 1908
|
|
Heel wat voorbijgangers kregen de kans om geportretteerd te worden toen deze foto gemaakt werd. Ze staan op het Lucasbolwerk dat tussen 1577 en 1579 ter verdediging van de stad werd aangelegd. Op de achtergrond is de Nobelstraat te zien. Vooraan staan enkele jongens met petten, links een meisje dat een hoed draagt. Ook dienstbodes met hun karakteristieke mutsjes ontbreken niet. Ze vormden een vertrouwde verschijning in het stadsbeeld. Een hoofdbedekking was toen nog meer regel dan uitzondering. Pas omstreeks 1915 werd het geleidelijk gewoonte om zonder hoed of pet buiten te lopen. Het witgepleisterde hoekpand links, genaamd Flora, is rond 1840 ontworpen door architect J.D. Zocher jr., passend in zijn concept van het singelplantsoen. Tegen de gevel staat een hoge ladder, waarschijnlijk in verband met de verbouwing in 1908 tot café-restaurant. In de jaren dertig zou café Flora een literair trefpunt worden. Ook nu nog heeft het gebouw een horecabestemming. De godin Flora is afgebeeld op een kleurrijke gevelsteen die te zien is aan de kant van de Nobelstraat. Op de gevel aan de kant van het Lucasbolwerk toont de foto reclameteksten voor grammofoons, één van de nieuwe wonderen der techniek, uitgevonden aan het eind van de negentiende eeuw. Tussen de mensen door rijdt de elektrische tram, die via een 'geleidraad' verbonden is met de bovenleiding. Het gaat om lijn 2 die in 1908 in gebruik werd genomen en reed van het stationsplein naar de oostkant van de stad, het eind van de Biltstraat, en weer terug. Met de komst van de elektrische tram moesten de bestaande rails, die hun nut bewezen hadden voor de paardentram, ook die reed ooit door de Nobelstraat, vervangen worden door lage platte rails. De Nobelstraat, waarschijnlijk vernoemd naar de Utrechtse familie Nobell, was in het begin van de negentiende eeuw een smalle straat die dood liep tegen de voormalige stadswal. In 1859 kwam er een houten brug bij het Lucasbolwerk, die vanwege het intensieve verkeer al in 1873 vervangen moest worden door een bredere stenen brug. Het bleek dat in de praktijk het traject Lucasbrug, Lucasbolwerk, Nobelstraat, Lange Jansstraat, Potterstraat, Lange Viestraat, Vredenburg en Catharijnebrug de snelste route was van de oostkant naar de westkant van de stad. De gemeenteraad besloot dat de smalle Nobelstraat daarom verbreed moest worden en kocht daartoe al in de jaren zeventig vijf huizen op de hoek van Nobelstraat en Lucasbolwerk aan. Het duurde nog tot de jaren negentig voordat alle bewoners van de noordzijde van de Nobelstraat instemden met de afbraak en herbouw van hun panden. Toen kon op deze hoek het statige woon/winkelpand, rechts zichtbaar op de kaart, verrijzen. Het was ontworpen door architect P.J. Houtzagers. Ten tijde van de foto waren er het bloemenmagazijn J. Nijland en een dependance van sigarenmagazijn Trio gehuisvest. |
| De Utrechtse kunstenaar Anthony E. Grolman (1843-1926) legde een enorme collectie van prentbriefkaarten, aquarellen, foto's, etsen en litho's aan. Deze geordende verzameling geeft een goed beeld van de stad Utrecht en haar directe omgeving rond 1900. Tekst: Jetty en Paul Krijnen. Reacties: P.Krijnen@casema.nl. Reproductie en restauratie: Foto Verhoeff www.verhoeff.com de pasfoto specialist Bron:Ons Utrecht |