Uit de Atlas van A.Grolman |
 |
Vue sur le viex Canal et L’Hotel de Ville 1885
|
Deze prentbriefkaart valt op door haar speelse opmaak: het water en de muren van de Oudegracht gaan over in een witte wolk. Opmerkelijk is verder de combinatie van een Franse tekst met een Duitse uitgeversnaam. Links onder op de kaart staat de naam van uitgever Edgar Schmidt, die gevestigd was in Dresden en Boedapest. Veel prentbriefkaarten werden in de begintijd geproduceerd door Duitse ondernemers aangezien in Nederland de posterijen tot 1 april 1892 het monopolie op het uitgeven van geïllustreerde prentbriefkaarten hadden en particulieren daartoe niet gerechtigd waren. Waarom de uitgever koos voor een Franse vertaling van 'Gezicht op de Oudegracht en stadhuis' is onbekend. Wellicht liet hij zich leiden door het feit dat Frans de voertaal was in Europa tijdens de negentiende eeuw. De kaart toont de Oudegracht ter hoogte van de Bezembrug. De bocht in het water markeert een oude rivierloop van de Rijn. In de tiende eeuw, misschien zelfs al vroeger, ontstond langs de rivier (op de kaart rechts van het water) een bloeiend handelscentrum, genaamd 'Stathe'. Nog steeds is dit gebied een winkelcentrum. De brandtrap links van het midden - die het straatniveau met de werf verbindt, is inmiddels verdwenen, maar veel gevels zijn nog steeds herkenbaar. Anthony Grolman vermeldt dat deze prentbriefkaart behoort tot één van de eerste kaarten die rond 1885 uitgegeven werden. De nauwkeurigheid waarmee hij doorgaans te werk ging, maakt aannemelijk dat Grolman goede gronden had voor deze datering. Zeker is dat de foto vóór 1889 is genomen. In dit verband wijst Grolman erop dat een huis onder het pijltje op de kaart af zou branden op 24 november 1888. Het gaat om Huis Groenewoude (nr. 151), waar een winkel in tapijten en meubels was gevestigd. Na de brand is het huis met een verdieping verlaagd. Links ervan staan twee kleinere smalle huisjes, waarvan het rechter als doorgang fungeerde voor het achterliggende Klein Groenewoude. Het grotere pand dat daar weer links van ligt, ter hoogte van de Domtoren, is huis Roosendael, met ernaast huis Cleyn Roosendael. Daarna volgt huis den Gulden Coppe. In Cleyn Roosendael was, ten tijde van de foto, het destijds bekende Magazijn van garens, band etc. van A. Bastiaanse gevestigd. Hij was een ondernemer die veel reclame voor zijn zaak maakte en kennelijk succes had, want later werden de buurpanden, huis den Gulden Coppe en Roosendael, bij de zaak getrokken. Het tweede huis rechts van Groenewoude is een voornaam wit gepleisterd pand waarvan de daklijst voorzien is van een bekroning (nr. 147). Het verving in 1861 de middeleeuwse huizen Leeuwenberch en Valckendael. In 1970 werd het één van de eerste kraakpanden van Utrecht onder de naam 'Groot Craeckenborg'. Momenteel is er een kledingzaak gehuisvest. De neoclassicistische gevel van het pand geheel rechts op de foto dateert van 1876. Links op de foto zijn achtereenvolgens de gevels te zien van de panden Oudegracht 142 (gedeeltelijk) en 144. In dit laatst genoemde pand, dat als Groot Colenberch bekend stond, was de firma F. Brümmer in mantels en kostuums gevestigd. De originele prentbriefkaart is blauw gekleurd, waardoor zij een bijzondere uitstraling heeft. |
| De Utrechtse kunstenaar Anthony E. Grolman (1843-1926) legde een enorme collectie van prentbriefkaarten, aquarellen, foto's, etsen en litho's aan. Deze geordende verzameling geeft een goed beeld van de stad Utrecht en haar directe omgeving rond 1900. Tekst: Jetty en Paul Krijnen. Reacties: P.Krijnen@casema.nl. Reproductie en restauratie: Foto Verhoeff www.verhoeff.com de pasfoto specialist Bron:Ons Utrecht |