Uit de Atlas van A.Grolman |
 |
De bewaarschool aan de Jutfaseweg 1915
|
|
Een groep kinderen van de bewaarschool aan de Jutfaseweg 137 is op deze zomerse foto uit 1915 vereeuwigd. De meisjes dragen witte schortjes en hoedjes, de jongens een pet en een korte broek. Verschillende jongetjes hebben een kruiwagentje, een paar meisjes een pop als speelgoed. Links achter zit de juffrouw, in een donkere jurk gekleed. Rechts staat een wat ouder meisje, dat vermoedelijk haar assistente was. Het gebouw van de bewaarschool werd op 3 augustus 1908 tezamen met de aangrenzende Diaconieschool in gebruik genomen. Deze Nederlands Hervormde Diaconieschool nr. 4, die al sedert 1858 aan de Jutfaseweg gehuisvest was, zij het aanvankelijk een stuk zuidelijker, was opgezet voor de kinderen van de steenovenarbeiders uit Buiten Tolsteeg. De stad Utrecht kende zes hervormde diaconiescholen - sinds 1913 aangeduid als Nederlands Hervormde gemeentescholen - waarvan de eerste twee al in 1748 gesticht waren met als doel de kinderen van arme bedeelde lidmaten 'die leefden als het woeste heydendom zonder kennis van god en godsdienst buyten alle burgerlijke bekwaamheden ruw en losbandig' weer op het juiste pad te krijgen. De eerste tijd na de oprichting in 1858 had het schooltje aan het eind van de Jutfaseweg - een gebied dat ook wel 'het schrale end' werd genoemd - een dubbelfunctie: de kleuters gingen alleen in de zomer naar de bewaarschool, terwijl de oudere kinderen het diaconieonderwijs in de winterperiode volgden. Dit had te maken met het feit dat deze oudere kinderen tijdens de zomerperiode - zes maanden was geen uitzondering - moesten werken in de pan- en steenovens waar ook hun ouders als fabrieksarbeiders hun dagen sleten. Het kinderwetje van Van Houten uit 1874, dat kinderen verbood in fabrieken te werken, zal in die situatie weinig verandering hebben gebracht, want er was nauwelijks controle. Kinderarbeid werd pas teruggedrongen na de invoering van de leerplicht in 1901, maar uitgebannen was het fenomeen ook toen nog niet. In 1915, toen deze foto gemaakt werd, was W.G. van de Hulst -later bekend geworden als kinderboekenschrijver - hoofdonderwijzer aan deze school. Ook hij constateerde dat het nog moeilijk was om de kinderen 's zomers, als er veel werk was op de steenfabrieken, op school te krijgen. Het gebouw van de bewaarschool op de foto staat er niet meer. In 1981 werd het hele complex - inmiddels herdoopt tot W.G. van de Hulstschool - gesloopt, behalve de twee markante Jugendstilpoortjes, die nog steeds aan de Jutfaseweg staan. |
| De Utrechtse kunstenaar Anthony E. Grolman (1843-1926) legde een enorme collectie van prentbriefkaarten, aquarellen, foto's, etsen en litho's aan. Deze geordende verzameling geeft een goed beeld van de stad Utrecht en haar directe omgeving rond 1900. Tekst: Jetty en Paul Krijnen. Reacties: P.Krijnen@casema.nl. Reproductie en restauratie: Foto Verhoeff www.verhoeff.com de pasfoto specialist Bron:Ons Utrecht |